Gebelikte 6. Hafta
Gebelikte östrojen ve progesteron hormonlarının salgısında önemli değişiklikler meydana gelir ve hormonların günlük salgılanma miktarı ve hatta gün içindeki salgılanma hızı değişir. Bu değişikliklerin amacı sizi bedenen ve ruhen gebelik ve doğuma hazırlamaktır. Duygusal dalgalanmalar yaşıyorsanız bunun nedeninin hormonlardaki değişimler olduğunu bilmelisiniz.
Gebelikte salgılanan hormonların seviyesi arttıkça başta sabah olmak üzere gün boyu bulantı şikayetleriniz daha belirgin hale gelebilir. Geçen hafta belirtildiği gibi canınız bazı gıdaları çok çekerken, diğerlerinin adını hatırlayınca bile bulantı hissedebilirsiniz. Bazı anne adayları parfüm kokularından, bazı yemeklerin kokularından ve hatta ender durumlarda kendi eşlerinin kokularından bile rahatsız olacak duruma gelebilirler. Bunların normal ve geçici olduğunu bilmelisiniz.
Bulantıların sabah ortaya çıkmasının verdiği rahatsızlığı yanında bir avantajı da vardır: Sabah kalkar kalkmaz hamile olduğunuzu hatırlar ve yaşam tarzınızı gebeliğe uygun şekilde sürdürmeye devam edersiniz. Bulantılar gebelik hormonlarının iş başında olduğunun ve gebeliğin normal seyrettiğinin en önemli belirtilerinden biri olmakla beraber sağlıklı bebekleri olan ve hiç bulantı yaşamamış çok sayıda anne vardır.
Hamileliğinizin bu döneminde bulantı dışında sık idrara çıkma, yorgunluk, uykuya eğilim, baş ağrıları gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Baş dönmesi de bu dönemin tipik belirtilerindendir. Yorgunluk ve uykuya eğilim, sizin vücudunuza gebelik öncesi dönemden olan "borçlarınızı" kapatmaya yönelik çalışan belirtilerdir. Fırsat buldukça uyumak bu belirtilerin daha hızlı kaybolmasını sağlar.
Gebeliğin erken dönemlerinden itibaren salgılanan hormonların etkisiyle meme uçlarınızda koyulaşma ve memelerinizde dolgunluk ve büyüme, beraberinde ağrı ortaya çıkabilir. Süt bezleri gerekli sinyali almış ve hazırlık yapmaya başlamışlardır bile. Memelerdeki dolgunluk size rahatsızlık veriyorsa sütyeninizi değiştirmeli ve memeleri alttan iyi destekleyecek size uygun bir sütyen kullanmalısınız. Sütyen kullanmama ise bu şikayetin daha da artmasına neden olabilir.
Sık sık acıkma da yine artan hormonların etkisine bağlı olarak ortaya çıkan diğer belirtilerdir. Rahiminiz büyümeye ve idrar torbanıza baskı yapmaya başladığından idrar torbanızın az miktarda dolması bile idrar yapma ihtiyacının uyanmasına neden olabilir. Bu yüzden daha bu gebelik haftasında bile sık idrara çıkma şikayetleriniz başlayabilir.
Doktorunuz bu haftada sizi gördüğünde Papsmear testi için bir jinekolojik muayene önerebilir. Papsmear testi jinekolojik muayene esnasında rahimağzından sıvı örneği alınması işlemidir ve tümüyle ağrısızdır. Alınan bu sıvının Patoloji Uzmanı tarafından mikroskop altında incelenmesi bu bölgede ileride kanser oluşturabilecek hücrelerin görülmesini sağlayabilir ve bu incelemeyle ek olarak rahimağzı enfeksiyonu tanısı konabilir. Tüm kadınlara yıllık olarak yapılması önerilen bu testin yapılma önerisini kabul etmelisiniz.
Çeşitli nedenlerle yine bu hafta doktorunuz size vajinal ultrasonografi yapmak isteyebilir. Jinekolojik muayene, Papsmear için örnek alınması ve vajinal ultrasonografi uygulaması bebeğinize zarar vermez. Bu tür uygulamalar gebeliğe zarar verseydi biz doktorların gebeliğin bu döneminde cinsel ilişkiyi de yasaklamaları gerekirdi. Doktorunuzun önerisi dahilinde olan özel durumlar hariç cinselliğinizi kısıtlamanız için bir neden yoktur ve özel bir durum oluşmadıkça bu öneri gebeliğinizin sonlarına kadar geçerlidir.
Bebeğinizin organ gelişiminin devam etttiği birinci trimesterde doktorunuz önermedikçe hiç bir ilaç kullanmamalısınız. Saç boyama, manikür gibi gerçekten ihtiyacınız olmayan şeylerden de kaçınmanızda fayda vardır. Alkol, uyuşturucu, sigara gibi bebeğinize zarar verebilecek alışkanlılardan tüm gebelik boyunca uzak durmalısınız.
Sigara kullanımı düşük riskini artıran bir durum olduğu gibi, ileri gebelik haftalarında erken doğum riskini artırır ve bebeğinizin doğum kilosunun “hakettiğinden” daha düşük olmasına neden olabilir. Kadınların çoğu gebelik hormonlarının etkisiyle sigaradan soğurlar. Eğer bu sizde gerçekleşmemişse bilinçli iradenizi kullanarak sigara içmekten ve sigara içilen ortamlarda bulunmaktan kaçınmalısınız.
Bu gebelik haftasından itibaren düşük belirtilerine karşı duyarlı olmalısınız. Kanama ve ağrı düşük tehdidinin en önemli belirtileridir. Her kanama ve ağrı düşük olacağı anlamına gelmemekle beraber gebelikte kanama miktarı ne olursa olsun mutlaka doktor muayenesi gerektiren bir durumdur. Çalışmalar sağlıklı bebek doğuran annelerin %30-40'ının gebeliklerinin herhangi bir döneminde kanama şikayetinden yakındığını göstermektedir.
Gebelikte salgılanan hormonların seviyesi arttıkça başta sabah olmak üzere gün boyu bulantı şikayetleriniz daha belirgin hale gelebilir. Geçen hafta belirtildiği gibi canınız bazı gıdaları çok çekerken, diğerlerinin adını hatırlayınca bile bulantı hissedebilirsiniz. Bazı anne adayları parfüm kokularından, bazı yemeklerin kokularından ve hatta ender durumlarda kendi eşlerinin kokularından bile rahatsız olacak duruma gelebilirler. Bunların normal ve geçici olduğunu bilmelisiniz.
Bulantıların sabah ortaya çıkmasının verdiği rahatsızlığı yanında bir avantajı da vardır: Sabah kalkar kalkmaz hamile olduğunuzu hatırlar ve yaşam tarzınızı gebeliğe uygun şekilde sürdürmeye devam edersiniz. Bulantılar gebelik hormonlarının iş başında olduğunun ve gebeliğin normal seyrettiğinin en önemli belirtilerinden biri olmakla beraber sağlıklı bebekleri olan ve hiç bulantı yaşamamış çok sayıda anne vardır.
Hamileliğinizin bu döneminde bulantı dışında sık idrara çıkma, yorgunluk, uykuya eğilim, baş ağrıları gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Baş dönmesi de bu dönemin tipik belirtilerindendir. Yorgunluk ve uykuya eğilim, sizin vücudunuza gebelik öncesi dönemden olan "borçlarınızı" kapatmaya yönelik çalışan belirtilerdir. Fırsat buldukça uyumak bu belirtilerin daha hızlı kaybolmasını sağlar.
Gebeliğin erken dönemlerinden itibaren salgılanan hormonların etkisiyle meme uçlarınızda koyulaşma ve memelerinizde dolgunluk ve büyüme, beraberinde ağrı ortaya çıkabilir. Süt bezleri gerekli sinyali almış ve hazırlık yapmaya başlamışlardır bile. Memelerdeki dolgunluk size rahatsızlık veriyorsa sütyeninizi değiştirmeli ve memeleri alttan iyi destekleyecek size uygun bir sütyen kullanmalısınız. Sütyen kullanmama ise bu şikayetin daha da artmasına neden olabilir.
Sık sık acıkma da yine artan hormonların etkisine bağlı olarak ortaya çıkan diğer belirtilerdir. Rahiminiz büyümeye ve idrar torbanıza baskı yapmaya başladığından idrar torbanızın az miktarda dolması bile idrar yapma ihtiyacının uyanmasına neden olabilir. Bu yüzden daha bu gebelik haftasında bile sık idrara çıkma şikayetleriniz başlayabilir.
Doktorunuz bu haftada sizi gördüğünde Papsmear testi için bir jinekolojik muayene önerebilir. Papsmear testi jinekolojik muayene esnasında rahimağzından sıvı örneği alınması işlemidir ve tümüyle ağrısızdır. Alınan bu sıvının Patoloji Uzmanı tarafından mikroskop altında incelenmesi bu bölgede ileride kanser oluşturabilecek hücrelerin görülmesini sağlayabilir ve bu incelemeyle ek olarak rahimağzı enfeksiyonu tanısı konabilir. Tüm kadınlara yıllık olarak yapılması önerilen bu testin yapılma önerisini kabul etmelisiniz.
Çeşitli nedenlerle yine bu hafta doktorunuz size vajinal ultrasonografi yapmak isteyebilir. Jinekolojik muayene, Papsmear için örnek alınması ve vajinal ultrasonografi uygulaması bebeğinize zarar vermez. Bu tür uygulamalar gebeliğe zarar verseydi biz doktorların gebeliğin bu döneminde cinsel ilişkiyi de yasaklamaları gerekirdi. Doktorunuzun önerisi dahilinde olan özel durumlar hariç cinselliğinizi kısıtlamanız için bir neden yoktur ve özel bir durum oluşmadıkça bu öneri gebeliğinizin sonlarına kadar geçerlidir.
Bebeğinizin organ gelişiminin devam etttiği birinci trimesterde doktorunuz önermedikçe hiç bir ilaç kullanmamalısınız. Saç boyama, manikür gibi gerçekten ihtiyacınız olmayan şeylerden de kaçınmanızda fayda vardır. Alkol, uyuşturucu, sigara gibi bebeğinize zarar verebilecek alışkanlılardan tüm gebelik boyunca uzak durmalısınız.
Sigara kullanımı düşük riskini artıran bir durum olduğu gibi, ileri gebelik haftalarında erken doğum riskini artırır ve bebeğinizin doğum kilosunun “hakettiğinden” daha düşük olmasına neden olabilir. Kadınların çoğu gebelik hormonlarının etkisiyle sigaradan soğurlar. Eğer bu sizde gerçekleşmemişse bilinçli iradenizi kullanarak sigara içmekten ve sigara içilen ortamlarda bulunmaktan kaçınmalısınız.
Bu gebelik haftasından itibaren düşük belirtilerine karşı duyarlı olmalısınız. Kanama ve ağrı düşük tehdidinin en önemli belirtileridir. Her kanama ve ağrı düşük olacağı anlamına gelmemekle beraber gebelikte kanama miktarı ne olursa olsun mutlaka doktor muayenesi gerektiren bir durumdur. Çalışmalar sağlıklı bebek doğuran annelerin %30-40'ının gebeliklerinin herhangi bir döneminde kanama şikayetinden yakındığını göstermektedir.