Aciz Gebelik

Enfeksiyonlar normal hayatın bir parçasıdır. Hemen hepimiz zaman zaman öksürük, soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlara yakalanırız. Özellikle kadınların büyük bir kısmı hayatlarının herhangi bir döneminde sistit vajinit gibi enfeksiyolar geçirirler. Gebelik bazı enfeksiyonların normalden daha sık geçirildiği bir dönemdir. Bu enfeksiyonlar zaman zaman anne adayı ve gelişmekte olan bebekte problem yaratabilirler. Bu bölümde gebelikte sık görülen enfeksiyonlar incelenmektedir.

Öksürük, soğuk algınlığı, nezle
Gebelikte bu tür üst solunum yolu enfeksiyonlarına daha sık rastlanır. Genelde tedavi gerektirmezler. Bol sıvı alımı, istirahat yeterli olur. Burundan kullanılan bazı dekonjestan ilaçlar verilebilir ancak öksürük şurupları kullanılmamalıdır. Ateş düşürücü olarak parasetamol türü ilaçlar verilebilir. Eğer öksürük ile beraber koyu bir balgam da var ise bu durumda bakteriyel bir enfeksiyon söz konusu olabilir ve antibiyotik tedavisi gerekebilir.

Vajinal enfeksiyonlar
Gebelik mantar enfeksiyonları için çok uygun bir zemin hazırlar. En sık görülen candida türü mantarlardır. Bu mantar normalde gebe olmayan kadınların %16, gebe olanların ise %32'sinin vajinasında bulunur.Candida enfeksiyonu her zaman belirti vermez ve tedavi gerektirmez. Kızarıklık, tipik beyaz peynir kesiği gibi parçalar içeren akıntı ve kaşıntı var ise tedavi gerekli olur. Cinsel yolla bulaşan bir hastalık olmadığından eş tedavisi gerekli değildir. Gebeliğin son 3 ayında daha sık görülür.

Gebe kadınların yaklaşık %15'inde vajinada normal olarak streptokok adı verilen bakteriler bulunur. Genelde bir sorun yaratmaz ancak nadiren doğum esnasında bebeğe geçerek memenjit de dahil olmak üzere ciddi enfeksiyonlar yaratabilir. Bu duurm yaklaşık 10.000 de 3 oranında görülür. Zarların erken açılması bu tabloya neden olabilir. Bu nedenler zarların açıldığı ve 24 saat geçmesine rağmen doğumun olmadığı durumlarda koruyucu antibiyotik gereklidir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar olan klamidya ve gonore (bel soğukluğu) doğum esnasında bebeğe geçebilir ve bebekte göz enfeksiyonlarına yol açabilir. Ülkemizde son derece sık görülen enfeksiyonlardır. Tanıları kültür ile konur ve gebelikte güvenle tedavi edilebilirler. Tedavinin başarılı olup olmadığı yeniden kültür alınarak teyid edilmelidir. Bu enfeksiyonlarda eş tedavisi gerekir.

İdrar yolu enfeksiyonları
İdrar yolu enfeksiyonları gebelikte normalden çok daha fazla görülür. Her 25 gebe kadından biri bu durumu yaşar. Gebelikte üriner enfeksiyonların sık olmasının nedeni boşaltım sistemindeki yavaşlama ve buna bağlı gelişen staz (göllenme) dir. En önemli belirtisi idrar yaparken yanmadır. Sık idrara çıkma gebelikte mesane kapasitesinin azalmasına bağlı olarak görülebileceğinden tek başına İYE tanısı koydurmaz. Bunun dışında yan ağrısı, kasık ağrısı görülebilir. Gebeliğin son dönemlerinde tedavi edilmezi ise zarların erken açılması ve erken doğuma neden olabilir. Tanısı idrar tetkiki ve kültürü ile konur. Bol sıvı alımı ve uygun antibiyotik ile sorunsuz tedavi edilir.

Genital Herpes
Toplumun yaklaşık %10'unda bulunur. Önce soğuk algınlığı gibi başlar, halsizlik ve kırgınlık görülür. Daha sonra genital bölgede uçuk benzeri ağrılı lezyonlar görülür.7-10 gün içinde şikayetler kaybolur. Virus burada uzun süre sessiz kalır ve uygun ortam bulduğunda yeniden aktive olur. gebelik bu tür uygun bir ortamdır. Eğer ilk enfeksiyon 28. haftadan sonra olur ise risk fazladır. Çünkü annenin bağışıklık sisteminin cevabı 12 hafta kadar alır.Eğer sekonder ataklar olur ise bunlar daha az risklidir. Doğum esnasında enfeksiyon bebeğe geçebilir. Ayrıca primer atak erken doğum ve gelişme geriliğine neden olabilir. 28. haftadan önce olan primer ataklarda ya da aktif enfeksiyon varlığında sezaryen tercih edilecek doğum şekli olmalıdır.

Toksoplazma
Toksoplazma Gondii isminde bir parazitin neden olduğu enfeksiyondur.Çiğ et ile beslenen kedilerin dışkısından yumurtaları insana bulaşır. Gebelikteki önemi düşüklere ve bebekte konjenital enfeksiyonlara neden olabilmesidir. Bir defa toksoplazma geçirildiğinde vücudun bağıklık sistemi enfeksiyon etkenini tanır ve kişi enfeksiyona yeniden yakalanmaz. Kadınların yaklaşık %30'u gebelikten önce bu parazit ile karşılaşmıştır.Bu nedenle yeniden enfekte olmazlar. gebelik esnasında bu parazit ile ilk defa karşılaşan kadınların %35'inde enfeksiyon bebeğe geçer. Eğer olay gebeliğin son 3 ayında olursa bebeğin etkilenme riski %70 civarındadır.İlk 3 ayda ise risk %15'e iner. Toksoplazma enfeksiyonu düşük ve ölü doğumlara da neden olabilir. Bunun dışında ise bebekte gelişme problemleri, körlük, sağırlık, beyinde genişleme (hidrosefali), beyin hasarı, epilepsi (sara hastalığı) ve sağırlık nedenidir. Gebelikte aktif toksoplazmozis tespit edildiğinde 20. haftada kordozentez önerilir.