Aciz Gebelik

Çocuk felci hastalığı (poliomiyelit), çocuk felci virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır.

Çocuk felci hastalığı nedir?

Çocuk felci hastalığı (poliomiyelit), çocuk felci virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Üç farklı tipi olan çocuk felci virüsü, ağız yoluyla vücuda girer, boğazda ve bağırsaklarda çoğalarak, vücudun diğer bölgelerine yayılır. Başlangıç belirtileri ateş, baş ağrısı, halsizlik, kusma, boyunda sertlik, kol ve bacaklarda ağrıdır. Yaklaşık her 200 vakadan bir tanesinde, hastalık etkeni olan virüs omuriliğe geçerek, orada kasların hareketlerini sağlayan sinir hücrelerini tahrip eder. Bu tahribat kalıcı olup, sinir hücrelerinin yerini yeni hücreler alamadığı için, etkilenen kaslar artık çalışamazlar ve hastalık hayat boyu sürecek felçlere neden olur. Felçli vakaların %5-10’unda solunum kaslarında felç gelişerek ölüme yol açabilir.

Hastalığa en sık ki̇mler yakalanır?

Hastalık en sık 5 yaşından küçük çocuklarda görülür, ancak daha büyük çocuklar da hastalığa yakalanabilir. Hastalık, erişkinlerde de nadiren ortaya çıkabilir.

Vi̇rüs nasıl bulaşır?

Virüs, özellikle hijyen koşullarının kötü olduğu bölgelerde bir çocuktan diğer çocuğa, dışkı ile kirlenmiş besin ve sular ile bulaşır. Hastalık etkeni virüsün uzun süreli taşıyıcısı yoktur, hayvanlar da hastalık etkenini taşımazlar.

Hastalığın tedavi̇si̇ var mıdır?

Çocuk felci hastalığının tedavisi yoktur. Çocuk felci virüsü ile enfekte çocukların % 95’inden fazlasında belirti görülmez. Belirtili vakalarda üst solunum yolu enfeksiyonu, mide-bağırsak sistemi bozukluğu ve grip benzeri bulgular ortaya çıkar. % 1’inden azında, genellikle bacaklarda, felç ortaya çıkar. Ancak felçlerin ortaya çıktığı çocuklarda bu felçler tedavi ile düzelmez ve hayat boyu devam eder.

Hastalıktan korunmak i̇çi̇n etki̇n bi̇r aşı var mıdır?

Çocuk felci hastalığına karşı aşı ilk kez 1955 yılında geliştirilmiştir. Çocuk felci hastalığına karşı iki tip aşı vardır. Biri inaktif aşı olup enjeksiyon yolu ile uygulanır. Diğer aşı ise zayıflatılmış virüs aşısı olup ağızdan damla şeklinde uygulanmaktadır. Çocuk felci aşılarının her ikisi de çok güvenli ve etkili dir. Ülkemizde 1963 yılından bu yana uygulanmaktadır. Çocuk Felci Aşı Günleri’nde uygulama ağızdan çocuk felci aşısı ile yapılacaktır.

Aşılanmaması gereken çocuklar var mıdır?

1. Ateş, ishal, öksürme gibi hafif rahatsızlıklar ve çocuğunuzun hastaneye yatmasını gerektirmeyecek diğer hastalıklar çocuk felci aşısını olmaya engel değildir.

2. Çocuk felci aşısı yapıldıktan sonra, çocuğun beslenmesinin sınırlanmasına gerek yoktur. Anne sütü rahatlıkla verilebilir.

3. Ciddi hastalık veya bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda (bağışıklık sistemini baskılayan tedaviler, bağışıklık yetmezliği hastalıkları, kan kanseri, lenf bezi kanserleri, diğer kanserler) sağlık personelinin bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Çocuk felci̇ hastalığının eradi̇kasyonu (ortadan kaldırılması) hedefi nedi̇r?

Eradikasyon, hastalığın bir toplumda, bir coğrafi bölgede ve nihayetinde dünyada daha sonra yeniden ortaya çıkmayacak biçimde ve kesinlikle ortadan kaldırılması demektir. Bu ise, hastalık etkeninin dünya üzerinden yok edilmesi ile mümkün olur. Tüm dünyada 2015 yılında çocuk felci hastalığının ortadan kaldırılması hedeflenmekte ve bu konuda çalışmalar yürütülmektedir.

Çocuk felci̇ni̇ ortadan kaldırma (poli̇o eradi̇kasyonu) programı nedi̇r?

Küresel Polio Eradikasyonu Girişimi; Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Hastalık Korunma ve Kontrol Merkezi (CDC) ve Birleşmiş Milletler Uluslararası Çocuk Fonu (UNICEF) gibi kuruluşlarının katkılarıyla polionun eradikasyonu amacıyla 1988 yılında kurulmuştur. 1988 yılında 41. Dünya Sağlık Asamblesi’nde alınan kararla Polio Eradikasyon Programı (PEP) başlatılmıştır. Ülkemizde de bu doğrultuda “Polio Eradikasyonu Programı” 1989 yılından beri yürütülmektedir. Bu program dahilinde, rutin ve destek aşılama hizmetleri yürütülmekte, her gevşek tipte felç vakası, çocuk felci olma ihtimaline karşın bildirilmekte ve incelenmektedir.

Programın temel stratejileri şunlardır:

1. Rutin aşılama,

2. Destek aşılama (Çocuk Felci Aşı Günleri gibi)

3. Tespit edilen tüm şüpheli vakaların inceleme ve izlem altına alınması.