Aciz Gebelik

♦ Temizlik kurallarına titizlikle uyun. Mama hazırlamadan önce ve bebeğin altını temizledikten sonra ellerinizi sabunla yıkayın. Küçük bebeğin biberonlarını ve beslenme takımlarını kaynatın.

♦ Bol bol sıvı almasına özen gösterin. Su ve tuz kaybının yerine konması için ishal tozları hazır bir şekilde bulunmaktadır. Bunun elde edilememesi halinde evde şu şekilde hazırlayabilirsiniz:

Solunum sisteminin en büyük görevi yaşamımız için gerekli olan oksijen alışverişini sağlamaktır. Bir canlı nefes almadan en fazla 3-4 dakika yaşayabilir.

Solunum sisteminin bir diğer rolü süzgeç görevi yapmaktır. Havadaki tozlar solunum yollarındaki ince tüyler aracılığı ile tutulur.

Çocuklarda sık rastlanan solunum yolu hastalıkları çok ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadır.

Bebek ve çocukların hastalanma ve ölümlerine neden olan Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları (ASYE), virüs ve bakterilerin bulaşmasıyla bebeği tehdit ediyor.

Düşük doğum ağırlıklı olarak doğmalarının önlenmesi, yenidoğan bakımının iyileştirilmesi, bebeklerin anne sütüyle beslenmelerinin sağlanması, aşıyla korunabilir hastalıklara karşı aşılama programının eksiksiz uygulanması, ev ve çevre koşullarının iyileştirilmesi, kronik hastalıkların uygun şekilde takip ve tedavisi hastalığın görülme riskini azaltır.

Beslenme bozukluğu olan çocuklarda vücudun savunma sistemi bozulduğu için basit bir
soğuk algınlığı kolayca zatürreeye dönüşmektedir.

Erken doğan veya düşük doğum ağırlıklı bebeklerde zatürree nedeniyle olan ölümler daha fazla görülmektedir.

Sigara kullanan ailelerin çocuklarının kullanmayan ailelerin çocuklarına göre 2 kat daha fazla solunum yolu enfeksiyonlarına yakalandıkları görülmektedir.

Hava kirliliğinin de solunum enfeksiyonları riskini attırdığı tespit edilmiştir.

Akut solunum yolu enfeksiyonlarında bulaşmanın genellikle hava yolu ve tükürük damlacıklarıdır.

Hastalık yerleştiğinde, özellikle zatürreede öksürük, ateş, hızlı solunum, göğüs kafesinde çekilme, burun kanadının solunuma iştirak etmesi, inlemeli-hırıltılı solunum, küçük çocuklarda beslenememe, büyük çocuklarda iştah azlığı görülmektedir.

Çocuğun ateşi varsa, sık nefes alıp veriyorsa, nefes alırken göğüs kafesinde çekilmeler oluyorsa, sıvı gıdaları alamıyor ve öksürüğü devam ediyorsa, hiç vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna götürülmeli ve tedaviye başlanmalıdır.

Akut solunum yolu enfeksiyonları sırasında beslenme sürdürülmeli, çocuğun iştahı az olduğu için sık sık ve az az yedirilmelidir. Çocuğun burun tıkanıklığı varsa ve bu durum beslenmesini engelliyorsa burun temizlenmeli, bol su ve sıvı gıdalar verilmelidir.

Hastalığı sırasında çocuğun beslenmesi sürdürülmeli, hastalık sonrası kaybettiği kilosunu alması için fazladan bir öğün daha yemek verilmelidir. Bu ek öğün çocuk eski ağırlığına ulaşana kadar sürdürülmelidir.

Hastalık sırasında iştah kaybolur. Çocuğa sık sık ve az az yemek yedirilmelidir. Ateşi varsa düşürülür, bu çocuğun yemek yemesinde yardımcı bir faktördür.

Burun tıkalı ise eczaneden serum fizyolojik alınarak çocuk yatar durumdayken her iki burun deliğine birer damlalık dolusu damlatılmalı, sonra çocuk kaldırılarak yumuşak bir mendille temizlenmelidir.

Bebeklerin mümkün olduğunca anne sütü ile beslenilmesi gerektiğinin altını çizen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülcan Çelik, gaz sancısını azaltmanın yolları konusunda tavsiyelerde bulundu. Bebeğiniz dünyaya tam olarak gelişmemiş bir mide-bağırsak sistemi ile gelir. Yetişkinlerde bulunan sindirime yarayan birçok enzim de bebeklerde henüz tam anlamıyla işlev görmemektedir. Gaz sancıları hafif veya şiddetli olarak birçok bebeğin karşılaştığı bir sorundur.

Bebeklerde yüksek tonlu aşırı ağlama ile birlikte genellikle ayaklarını karna çekme, gerinme, karın şişliğinde artma, barsak seslerinin duyulması, kusma, kabızlık veya sık kaka yapma görülür. Kaka sonrası rahatlayabilir ancak bazen etkili olmaz. Kolay provake olduğu için hareketle ağlaması artabilir. Zor sakinleştirilir. Genellikle 2-3 saatin sonunda kediliğinden susar. Ağlama sırasında beslenmeyi reddebilir. Ağlama sonrası eski haline döner.

Bebekler kaç aylık olana kadar gaz sorunu ile karşı karşıyadır?

Genellikle 4. ayın sonunda gaz yakınmaları ortadan kalkar.

Hemen her istediğinde bebeğin kendini güvende hissetmesi açısından emzirilmeli ancak çok miktarda süt alımı sonrası kusmaları ile birlikte ağlaması oluyorsa bir süre kucakta sakinleştirilmelidir. Kucakta hafif dans eder şekilde veya sallayarak, okşayarak görsel, işitsel ve dokunsal uyaranlar faydalı olacaktır. Aşırı sallamaktan kaçınmak gerekir.
Karınları üzerine yatmak, kucakta yüzü yere bakacak şekilde kol üzerine yatırmak rahatlatabilir. Emme isteği fazla olan bebekler beslendikten sonra sakinleşmelerini sağlamak için kısa süreli emzik de verilebilir.

Genellikte artan şiddette ağlama veya ağlama süresinin uzaması
Eşlik eden kusma, kanlı kaka yapma, beslenme isteksizliği, artan karın şişliği, ciltte yaygın egzama
Kilo alımında duraklama
Boğulmuş fıtık, ateş, bilinç değişikliği gibi bulgular varsa mutlaka hekime başvurulmalıdır.
Üriner sistem enfeksiyonu, akut otitis media inek sütü alerjisi ekarte edilmelidir.

İlaç tedavisi etkili midir?

Davranışsal tedavi ve bebeği rahatlatacak uygulamalar daha etkin olmaktadır.

İnfantil kolik(İK), sık görülmesi ve anne babaya rahatsızlık vermesine rağmen nedeni bilinmeyen ancak kendiliğinden iyileşme olması açısından iyi seyirli hastalıklardan biridir. Neden kaynaklandığına dair hipotezler vardır. Bunlar içinde;

Bebeklerde gaz sancısı tıbbi terimi ile infantil kolik her 10 bebekten 3’ünde görülüyor. Yeni bebek sahibi olanlardan en sık dinlenen yakınmaların da başında geliyor. Nedeni tam bilinmese, ilaçla tedavisi olmasa da bebeğinizi ve kendinizi rahatlatmanız mümkün.

İnfantil kolik (gaz sancısı), genellikle sağlıklı bebeklerde, 2-3 hafta ile 4 ay arasında, haftada 3 günden fazla günde 3 saat kadar süren ağlama nöbetleri olarak tanımlanır. İnfantil koliğin bebeklerde görülme sıklığı % 17-30 arasındadır. Ailelerin %10-15’i ilk 3 ay içinde bebeklerinin ağlaması nedeniyle hekime başvurmaktadır. Bazı çalışmalarda infantil koliğin düşük doğum ağırlıklı bebeklerde daha sık görüldüğü ve daha geç başladığı belirtilmektedir. İnfantil kolikli bebeklerin % 5’inden azında altta yatan bir organik sebep bulunmaktadır.

A,D,E,K vitaminleri yağda ; diğer vitaminler suda çözünürler. Vitamin eksikliği ortaya çıkmadan önce bazı belirtiler verir. Bu belirtilerin iyi değerlendirilerek eksikliğin yerine konması için vitamin takviyesi yapılmalıdır.

Bilindiği gibi günümüzde bebeklerin doğumdan itibaren ilk altı ay boyunca yalnız anne sütü ile beslenmesi ve bu süre içinde su dâhil hiçbir ek besin verilmemesi önerilmektedir. İlk altı ay tek başına anne sütü ile besleme ardından, uygun ek besine geçilmesi ve devam edilmesi gerekmektedir.

Kilolu çocuklarda vitamin takviyesine ihtiyaç duyulur mu?

Kilolu çocuk sağlıklı çocuk demek değildir. Kilolu çocuk yanlış beslenen çocuk demektir. Karbonhidrat ve yağ tercihi fazla olduğu için vitamin almak kilolu çocuklarda da gereklidir.

Doğumdan itibaren vitamin takviyesine ne zaman ihtiyaç duyulur?

Doğumdan itibaren K vitamini doğar doğmaz alınmalı. Bebeğin bacağına, kas içerisine kanama olmaması için yapılmalı. D vitamini bebeğe ilk günden 1 yaşına kadar her gün yapılmalı. Son yıllarda önem kazandığı için sadece kemik için değil bağışıklık sistemi için de gerekli.

Altını ıslatma çocukluk çağında sık görülen bir sorun olması yanında ailelerin yanlış tutumlarının sürdüğü bir konudur. Öncelikle altını ıslatan çocukların konuyla ilgilenen çocuk hekimleri tarafından değerlendirilmesi ve ailenin katılımı ile uzun dönemli bir tedavi yaklaşımının denenmesi gereklidir. Aşağıda "Gece Altını Islatma" konusunu başlıklar altında inceleyeceyiz:

Gece altını ıslatma, gece uyku sırasında farkında olmadan idrar yapma olarak tanımlanabilir. Normalde çocukların çoğu hem tuvalet eğitiminin etkisi hem de mesane kapasitesinin gelişmesi sonucu 2-4 yaş arasında idrarlarını hem gece hem de gündüz tutmayı becerirler. Gece altını ıslatma çoğu zaman mesane gelişimindeki gecikmenin bir sonucudur, bu nedenle de yaşla sıklığı azalır. Üç yaşındaki çocukların %40'ı altını ıslattığı halde bu oran 5 yaşında %20'ye, 6 yaşında %10'a düşmektedir. Erkek çocuklar kızlara göre daha sık altını ıslatma sorunu yaşamaktadır.

Gece altını ıslatmanın iki tipi vardır. Eğer çocuk hekime getirilinceye kadar sürekli altını ıslatıyorsa primer (birincil) tip, en az 6 ay kuru kaldıktan sonra altını ıslatmaya yeniden başlamışsa sekonder (ikincil) tip altını ıslatmadan söz edilmektedir. Altını ıslatan çocukların büyük çoğunluğu birincil altını ıslatma grubunda toplanmaktadır. Bazen altını ıslatmaya sık ve acil idrar yapma ihtiyacı duyma gibi bulgular eşlik edebilir. Gece altını ıslatma, nedenlerine göre fizyolojik ve organik olmak üzere iki gruba ayrılarak incelenmektedir.

Altını ıslatan çocukların %2-3'ünden şeker hastalığı, böbrek hastalıkları, mesane hastalıkları gibi sorunlar saptanmaktadır. Olguların %5-10'unda ise altını ıslatmaya sık ve acil idrar yapma ihtiyacı gibi yakınmalar eşlik etmektedir. Bunlar "polisemptomatik altını ıslatma" olarak tanımlanmaktadır. Bu çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu, idrarda bakteri olması, kabızlık ve bazen besin alerjisi saptanmaktadır.